Triển lãm quốc tế chuyên ngành y dược

Le da la confianza y el apoyo de un hombre. Venta de viagra en el corto plazo como nuestro socio y cliente. Garantía.

Thứ hai, 01 Tháng 4 2013 10:26

Sáng cuối tháng 3, tranh thủ lúc vơi bệnh nhân, bác sĩ Nguyễn Ngọc Thọ lại ra miếu thắp hương. Trong khuôn viên cây cối um tùm, mùi khói nhang quyện với hương hoa tươi nhè nhẹ tỏa, ngôi miếu thờ lặng lẽ yên tĩnh trái ngược với sự ồn ào của khu vực khám chữa bệnh. Trên bia tưởng niệm ghi tên 6 người đã mất trong cuộc chiến chống dịch SARS năm 2003, theo thứ tự thời gian họ ra đi: Y tá Nguyễn Thị Lượng 15/3/2003; bác sĩ Jean - Paul Dirosier 19/3/2003; y tá Phạm Thị Uyên 24/3/2003; bác sĩ Nguyễn Thế Phương 24/3/2003; bác sĩ Nguyễn Hữu Bội 12/4/2003; bác sĩ Jacque 7/2003 (chết sau khi về Pháp).

6 người này đã cùng với tập thể hơn 50 y bác sĩ Bệnh viện Việt Pháp, chưa kể các nhân viên phục vụ bình thường như bảo vệ, lao công... tham gia chống dịch 10 năm trước. Là một trong 3 bác sĩ điều trị chính cho các bệnh nhân SARS khi đó, bác sĩ Thọ là người trải nghiệm sâu sắc với đại dịch này. Vị bác sĩ trầm ngâm nhớ lại thời kỳ mà ông mô tả là "không bao giờ quên". Khi ấy, Chung Cheng, người Hong Kong nhập viện Việt Pháp, với các triệu chứng giống cúm nhưng diễn tiến rất lạ, sốt, ho rất nhiều, khó thở. Đây được cho là trường hợp đầu tiên ở Việt Nam bị SARS. 

Bác sĩ Thọ nhận định, SARS là bệnh dịch thuộc họ cúm, lây lan từ người sang người rất nhanh nhưng mức độ bệnh có vẻ như giảm dần qua mỗi lần lây lan. Không hẳn ai tiếp xúc với người bệnh là sẽ lây nhưng xác suất gây bệnh rất cao, tùy thuộc vào kháng thể của từng người. "Lúc đó ông Chung Cheng ho rất dữ dội. Tôi không có gì bảo vệ, vẫn khám bệnh, hỏi han và động viên ông ấy cỡ 20 phút mà không sao, nhưng vài y tá khác tiếp xúc với ông ấy thì lây bệnh rất nhanh", bác sĩ Thọ hồi tưởng.

Vài ngày sau, tình trạng bệnh nhân Chung Cheng rất xấu, gia đình thuê chuyên cơ đưa về nước để lại sau lưng Bệnh viện Việt Pháp có hơn 5 y tá sốt với biểu hiện giống Chung Cheng. Lúc đó, bác sĩ Carline (người Pháp công tác tại Việt Pháp) tìm hiểu trên Internet thấy ở phía nam Trung Quốc đang có một bệnh dịch lạ với biểu hiện sốt, ho, liền chột dạ nghĩ tới tình hình của viện. Bác sĩ này lập tức báo cáo lên Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Ít hôm sau, đại diện WHO - bác sĩ Carlo Ubani đã sang Việt Nam trực tiếp nắm bắt tình hình dịch bệnh.

"Chúng tôi không nhận thêm bệnh nhân ngoài, giải quyết cho người đang điều trị xuất viện sớm hoặc chuyển viện. Tất cả y bác sĩ đều được huy động xuống tầng 2 chăm sóc những người bị dịch. Vào lúc cao điểm, có quá nửa nhân viên bệnh viện đổ bệnh", bác sĩ Thọ cho biết.

Thời điểm đó dọc đường Phương Mai trước cổng viện vắng tanh. Người qua lại đều vội vã, đi sát lề đường bên kia. Toàn bộ nhân viên không được về nhà để bảo vệ sự an toàn của cộng đồng. Những quán xá khu vực này đều hạn chế mở cửa, không ai bán đồ ăn cho bệnh viện. Lúc đó, lãnh đạo bệnh viện phải liên hệ nhờ những khách sạn lớn viện trợ thức ăn. Vị bác sĩ trầm ngâm: "Họ rất nhiệt tình, cung cấp toàn đồ ăn ngon với một điều kiện không được tiết lộ khách sạn họ viện trợ cho vùng dịch. Thời điểm đó, nói đến Việt Pháp là ai cũng sợ như thảm họa diệt vong ấy".

Cùng lúc này, ở Hong Kong, Singapore, Canada đều có người mắc bệnh. Dịch SARS lan ra toàn thế giới. Tất cả đều có mối liên quan trực tiếp, gián tiếp với chuyến bay cuối cùng về nước của bệnh nhân Chung Cheng. 

Cuộc chiến trong tâm bão SARS 10 năm trước

Nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân SARS. Ảnh: Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cung cấp.

Với y tá trưởng Bùi Thanh Xuân, dịch SARS là ký ức đáng sợ nhất cuộc đời. "Tôi lờ mờ nhận thấy dịch ngày càng bùng lên nguy hiểm, hôm đó đi chợ mua rất nhiều đồ, dặn chồng nấu nướng và chăm sóc các con. Quả nhiên, tối hôm ấy bệnh viện phát lệnh đóng cửa, toàn bộ nhân viên ở lại viện". Ngày ấy chị không biết rằng sẽ buộc phải xa gia đình đúng một tháng trời và chứng kiến sự ra đi trong đau đớn của nhiều đồng nghiệp.

Thời gian đầu, y tá Xuân cùng các y bác sĩ khác chăm sóc bệnh nhân. Không ai biết về độ nguy hiểm của bệnh, họ không khẩu trang, không đồ bảo hộ và vẫn còn trêu đùa nhau. "Tôi còn nhớ bác sĩ Tấn kiếm đâu được túi gạo nhờ tôi đánh lưng cho anh ấy. Anh Phương nằm giường bên cạnh còn đùa cợt cách làm ấy không hiệu quả, nói là bệnh cúm đâu có đáng sợ như thế. Thế mà chỉ hôm sau anh Phương đã thở máy rồi chết ít ngày sau đó. Y tá Lượng lúc mất mà rút được ống thở còn khó kia mà", nữ y tá nghẹn giọng nhớ lại.

Sau đó vài ngày, đến lượt chị Xuân lây SARS. "Tin người chết, người lây bệnh, tin dịch bùng nổ ra toàn cầu khiến người người lo sợ. Cứ cách 2 ngày nhà tôi lại có người đến phun thuốc chống dịch. Chồng tôi được cho nghỉ việc vẫn hưởng lương, các con cháu tôi nghỉ học, em chồng thì khóc lóc đòi chuyển nhà đi lánh nạn", chị Xuân chia sẻ.

Giọng trầm đi, bác sĩ Thọ cho biết đột ngột rơi vào tình cảnh ấy nên ông cũng mệt mỏi, lo sợ, có phần hoảng loạn. Việt Pháp bị cô lập, nhân lực thiếu, trang thiết bị không đủ cho một tình huống đặc biệt khó khăn mà giới y học chưa hề gặp trước đó, song không nhận được sự hỗ trợ nào. Bác sĩ Thọ phải "mượn trộm" hai chiếc máy thở ở Bệnh viện Bạch Mai. Về sau, Bộ Y tế làm việc với Bạch Mai và chính thống cho Việt Pháp mượn một chiếc máy nữa.

"5 ngày sau, Pháp cử 4 bác sĩ và các kỹ thuật viên cùng 5 chiếc máy thở sang. Chúng tôi cảm giác như người sắp chết đuối vớ được cọc, vừa có người giúp, vừa có thêm trang thiết bị hiện đại. Những ngày tiếp theo, Bộ Y tế chỉ đạo chuyển bệnh nhân sang Bệnh viện Nhiệt đới, gánh nặng cũng bớt đi", bác sĩ Thọ cho biết thêm.

"Lúc bệnh nhân được chuyển hết sang Viện Nhiệt đới, nơi này chỉ còn là một màu tang thương. Khắp các hành lang không có một bóng người, vải trắng bay phất phơ. Bệnh nhân cuối cùng ra đi khiến chúng tôi bị sốc nặng. Chúng tôi âm thầm gói ghém anh ấy lại, rải nhiều lớp khử trùng, lặng lẽ mang xuống Văn Điển hỏa táng trong vội vã", bác sĩ Thọ nhớ lại thời điểm khó khăn khi đó.

Cuối tháng 3, số người mắc bệnh ít hẳn, không khí tang tóc giảm đi phần nào. Ở bệnh viện khi đó thường có cảnh bệnh nhân tập thổi bóng bay, chạy uỳnh ụych buổi sáng. "Đối với những bệnh nhân bị suy hô hấp như chúng tôi thì phải tập thở không ngừng bởi nguy cơ xẹp phổi rất cao. Mỗi ngày thổi vài chục quả bóng cho giãn nang phế quản, ngăn phổi không bị xẹp", y tá Xuân cho biết.

Dịch SARS khiến khoảng 44  y tá, bác sĩ của Bệnh viện Việt Pháp lây bệnh, 6 người (trong và ngoài nước) đã chết. Ngoài ra, có 2 người liên quan cũng tử vong là bệnh nhân đầu tiên Chung Cheng và bác sĩ đại diện WHO - Carlo Ubani.

Nỗi kinh hoàng rồi cũng đi qua, Bệnh viện Việt Pháp khử trùng, đóng cửa. Toàn bộ nhân viên được nghỉ gần nửa năm trong khi bệnh viện vẫn trả đều đặn một nửa lương. Tháng 11 năm đó, bệnh viện bắt đầu gây dựng lại. "Chúng tôi đi học, dọn dẹp, xây dựng lại bệnh viện từ đống tro tàn", bác sĩ Thọ chia sẻ.

Đánh giá về mất mát này, giáo sư Đào Xuân Tích - khoa Chấn Thương, bệnh viện Việt Pháp nói: "Trong lịch sử, chưa từng có bệnh viện nào phải chịu tổn thất về người và của như chúng tôi trong trận dịch SARS". Việt Pháp quyết định dựng ngôi miếu để tưởng nhớ các đồng nghiệp đã ra đi để cho toàn nhân loại được sống. Ngôi miếu luôn được các nhân viên y bác sĩ bệnh viện chăm sóc hương khói ấm áp.    

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương là đơn vị thứ hai tham gia cuộc chiến chống SARS, khi ấy là Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới (thuộc Bệnh viện Bạch Mai). Đến bây giờ bác sĩ phó giám đốc bệnh viện Nguyễn Hồng Hà không khỏi xúc động khi nhớ lại quãng thời gian chống dịch. Viện Y học lâm sàng vào cuộc ở giai đoạn dồn dập nhất của dịch SARS. 10 bệnh nhân cuối cùng của Bệnh viện Việt Pháp chuyển sang Viện y học. Bác sĩ Hà lúc ấy là trưởng phòng cấp cứu, đơn vị trực tiếp điều trị bệnh nhân SARS.

"Chiến trường" của bệnh viện là toàn bộ tầng 2, 3 của tòa nhà 6 tầng. Nhân viên y tế, kể cả người làm trong lĩnh vực truyền nhiễm như bác sĩ Hà lúc ấy không hề biết đến khẩu trang N95 đặc chủng, sau được dùng chủ yếu cho đợt dịch. Khẩu trang khi ấy là loại phẫu thuật dùng bằng giấy, vải, không thể che chắn được virus và các phân tử nhỏ. Nhân viên y tế cũng chưa có áo giấy dùng một lần hay dung dịch sát khuẩn tay.

“Đối mặt với dịch, các bạn đồng nghiệp ở Bệnh viện Việt Pháp còn được trang bị tương đối tốt. Chúng tôi tập trung tất cả cũng chỉ được vài trăm cái khẩu trang bằng giấy, phải xin các hãng thuốc hỗ trợ. Quần áo phòng hộ không có, đành lấy áo của bệnh nhân khoác ngoài áo blouse, ra khỏi khu vực buồng bệnh thì cởi ra. Tất cả chỉ có thế, hầu như không có các phương tiện phòng hộ nào khác”, bác sĩ Hà kể lại.

Khi một số chuyên gia từ Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương xuống lấy mẫu bệnh phẩm mặc đầy đủ đồ bảo hộ như phi công, khẩu trang tương đối tốt, găng tay, nhiều y tá ở viện y học phải rớt nước mắt. "Người ta chỉ vào một tý rồi ra mà được trang bị đến như vậy, trong khi mình làm ở đây hàng tuần, trực tiếp tiếp xúc với người bệnh thì không được phòng hộ gì". Khoảng 15 ngày sau, nhân viên của viện đã được trang bị đầy đủ phương tiện nhờ những chuyến hàng viện trợ của các tổ chức quốc tế.

“Hội chứng này lần đầu xuất hiện, chưa có tiền lệ, cái gì mới cũng khó, chẩn đoán như thế nào, đường lây như thế nào… Không biết dựa vào đâu nên chúng tôi cứ vừa làm vừa mò cách chống dịch”, bác sĩ Hà nói.

Theo bác sĩ Hà, khi đó quyết định mở cửa thông thoáng buồng bệnh là một yếu tố quan trọng giúp giảm dịch. Ý nghĩ này xuất phát khi ông được mời sang Bệnh viện Việt Pháp hội chẩn, thấy bệnh viện này đóng kín toàn bộ các cửa, một số chỗ dùng điều hòa. Bác sĩ Hà nói: "Lúc đấy tôi nghĩ 'mình mà làm thế này thì gay lắm, bức bách, khó chịu, bí, thiếu sự lưu thông khí'. Vì thế, khi tiếp nhận ca bệnh đầu tiên, chúng tôi đã thống nhất cứ mở thông thoáng buồng bệnh”.

Một vài chuyên gia WHO lúc đó khuyên nên đóng hết các cửa phòng bệnh nhưng bác sĩ Hà thấy không ổn. "Chúng tôi nhận định bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào cũng có một ngưỡng nồng độ mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể thì mới nhiễm. Khi mở cửa thông thoáng, nồng độ virus được phân tán ra không trung, gió thổi bay, bị loãng đi". Cách làm này lại hiệu quả, suốt 2 tuần không nhân viên nào bị sốt, nhiễm trùng hô hấp. 

Với bệnh nhân SARS, mấu chốt là hỗ trợ hô hấp tốt nhất. Trong điều kiện ngành y thiếu thốn thì yêu cầu này khó khăn vô cùng, một phần không có máy, đến khi có lại không phải máy chuyên dụng để thở không xâm nhập nên phải sáng tạo khi sử dụng. Quan trọng là tìm được mặt nạ mask để trùm vào mặt bệnh nhân thở sao cho không bị hở. “Chúng tôi tìm dụng cụ về chế thành mặt nạ, cắt dây cao su săm xe đạp, đục lỗ, móc rồi chụp vào. Mask không có thì lấy khẩu trang N95”, bác sĩ Hà nói.

Chị Phạm Thị Ngọc Dung, hiện là y tá trưởng Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, có những kỷ niệm khó quên về ngày này. Trong ký ức chị, bệnh nhân SARS hầu như không nằm bởi không thở được, chỉ ngồi gục bên đống chăn gối cố mà thở. Đa phần đều rất lo lắng, có người thậm chí yêu cầu nhân viên y tế đứng bên cạnh, cứ ra khỏi buồng là hốt hoảng. Bỏ mask thở ôxy ra là bệnh nhân tím tái, ăn cũng khó, mỗi lần cho ăn phải rất kỳ công, có khi đứng hàng tiếng, mở mask ra bón một miếng xong lại úp vào. Mọi việc chăm sóc cho bệnh nhân đều do nhân viên thực hiện, từ việc tắm rửa, gội đầu, đánh răng, thay quần áo... Gia đình bệnh nhân cũng sợ không đến, ở ngoài khu vực căng dây cách ly theo dõi.

Chị Phạm Thị Ngọc Dung, y tá trưởng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương còn lưu giữ những bức ảnh ghi lại gần 2 tháng chống dịch SARS. Ảnh: N.P.

Theo Giáo sư Hoàng Thủy Long, nguyên giám đốc Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương, khi ấy là Phó ban phòng chống dịch bệnh hô hấp, bệnh SARS đã hoành hành ở Việt Nam trong 45 ngày, gây nhiễm 65 người, làm 5 người tử vong. Việt Nam là một trong 25 nước hứng chịu dịch bệnh này. Bộ Y tế đã báo động dịch bệnh khẩn cấp. 

Hơn một tháng sau, thế giới mới xác định được chủng virus cấp tính corona gây bệnh SARS. Từ đó, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương kết hợp với Viện Y học nhiệt đới cùng chống dịch, điều trị tích cực cho các bệnh nhân lây nhiễm. Việc phòng chống cũng diễn ra ở các biên giới, sân bay... Chính phủ đầu tư hàng trăm tỷ mua thêm trang thiết bị, lắp đặt máy thở tại bệnh viện, máy đo nhiệt độ tại sân bay, tập huấn cho tất cả các tỉnh, cử người đi học thêm để chẩn đoán, điều trị bệnh...

Việt Nam trở thành nước đầu tiên trên thế giới khống chế được đại dịch này. 

Chia sẻ: